ILIGAN VISION 2050 PILLAR #8: MAAAYO, TINUD-ANAY, UG RESPONSABLENG PANGGAMHANAN SA DAKBAYAN SA ILIGAN
Ang Iligan kanunay biktima sa politika imbis nga tinud-anay nga panglantaw para sa dugayng kalambuan. Matag administrasyon mag-usab sa direksyon, magbalhin-balhin sa pondo, ug magpakgang sa dagkong proyekto tungod sa personal nga interes.
ANG KASAMOK SA POLITIKA SA ILIGAN
Sa kadugayng panahon, daghan na ang napakyas nga liderato tungod sa padayon nga politika nga walay tinud-anay nga plano alang sa kalambuan sa syudad. Ang mga proyekto nga nagkinahanglan og dugay nga pagpahigayon kanunay nga maputol o mapulihan tungod kay ang matag administrasyon gusto nga magbilin og kaugalingong agi. Ang mga pampublikong serbisyo mapakyas tungod sa pagkatagkatag sa direksyon ug kapakyasan sa pagpahigayon sa matinud-anay nga governance reforms.
KORAPSYON UG KAWAD-ON SA TRANSPARENCY
Ang sistema sa panggobyerno sa Iligan hinay, hugaw, ug puno sa pabor-pabor tungod sa manwal nga proseso ug walay klarong long-term planning. Mas bug-at pa ang personal nga koneksyon kaysa abilidad ug katakos. Ang mga serbisyo publiko makalangan, ang pondo masayang, ug ang katawhan mao’y nag-antus. Ang kapakyasan sa mga procurement processes nagdala og dagkong samok sa infrastructure development, public health services, ug edukasyon. Ang mga negosyante naglisod tungod sa dugay nga pagproseso sa permits ug business registrations, nga mosangpot sa pagkawala og oportunidad alang sa ekonomikanhong kalambuan.
KAHINUNGDANON SA MAAYONG PANGGAMHANAN
Dili na kini angay magpadayon. Kinahanglan nga ang Iligan adunay malig-on, tinud-anay, ug responsableng panggamanan nga klaro ang direksyon, limpyo sa korapsyon, ug tinud nga nagsilbi alang sa katawhan. Ang pagpatuman sa maayong panggobyerno (good governance) nagpasabot og:
TRANSPARENCY – Ang paghatag og klaro nga impormasyon sa katawhan kabahin sa mga desisyon sa gobyerno. Ang pagpadayon sa open data platforms aron ang publiko makasubay sa paggamit sa pondo.
ACCOUNTABILITY – Ang pagsiguro nga ang tanang public officials adunay responsibilidad sa ilang mga buhat ug desisyon. Ang pagpasiugda sa citizen’s charter ug independent auditing sa tanan nga transaksyon sa gobyerno.
EFFICIENCY – Ang pag-improve sa serbisyo publiko pinaagi sa digital transformation sa government processes sama sa business registration, tax payments, ug permit applications.
CITIZEN PARTICIPATION – Ang pagpalig-on sa participatory governance diin ang katawhan adunay aktibong papel sa pagdesisyon sa mga proyekto ug polisiya sa lungsod.
ANG KRITIKAL NGA PAPEL SA MODERNONG TEKNOLOHIYA SA PANGGAMHANAN
Ang modernisasyon sa panggobyerno importante aron masiguro ang episyente ug tinud-anay nga serbisyo sa katawhan. Pinaagi sa e-governance, mas mapadali ug mapalimpyo ang proseso sa paghatag og serbisyo. Ang automation sa government transactions sama sa business registrations, tax collection, ug building permits makatabang sa pagpakunhod sa red tape ug korapsyon.
ANG PAGPAKUSOG SA MGA REFORMAS PARA SA GOOD GOVERNANCE
Ang Iligan kinahanglan nga magpatuman og dugang nga mga reforma aron masiguro nga ang gobyerno magpabiling responsableng alagad sa katawhan. Lakip sa mga maayong buhat nga dapat ipatuman mao ang:
Pagpalig-on sa anti-corruption measures pinaagi sa independent auditing bodies ug whistleblower protection programs.
Pagpatuman sa performance-based budgeting aron maseguro nga ang pondo magamit lamang sa mga prayoridad nga proyekto ug programa.
Pagpatuman sa digital governance initiatives aron mapadali ang proseso sa panggobyerno ug malikayan ang red tape.
Pagpalambo sa participatory governance pinaagi sa paghatag og gahum sa mga barangay councils ug local civic organizations sa paghubit sa ilang kaugalingong development plans.
KALAMBOAN PINAAGI SA RESPONSABLENG PANGGAMHANAN
Ang responsableng panggamanan dili lang tungod sa pagpanalipod sa pondo sa katawhan kundi usa ka sistema nga makatabang sa paglambo sa Iligan. Pinaagi sa maayong pamalaod, makapadani kita og daghang mga investors, makapatukod og sustainable urban development projects, ug makahatag og maayong oportunidad sa katawhan.
Kung malinis ug episyente ang atong gobyerno, mahimo kitang modelo sa urban governance ug mahimong sentro sa kalambuan sa Mindanao.
USA KA BAG-ONG ILIGAN NGA MOPASAKA SA KATAWHAN
Dili lang papel, kundi tinuod nga aksyon ang kinahanglan. Iligan dapat mahimong modelo sa tinuod nga panggobyerno nga nagserbisyo sa katawhan ug dili sa personal nga interes. Dili politika ang magbuot sa atong kaugmaon—buhaton nato ang tinud nga kausaban alang sa Bag-ong Iligan.
Sa bag-ong Iligan, adunay:
Tinuod nga liderato nga adunay long-term vision.
Gobyerno nga nagserbisyo sa katawhan, dili sa partido.
Ekonomiya nga lig-on ug bukas sa tanan.
Limpyo ug transparent nga pagpangagamhanan.
Kini ang Iligan nga atong damgo. Kini ang Iligan nga atong buhaton.